Pl:Key:access
 access(dostęp) |
 |
| Opis |
|---|
Opis oficjalnego dostępu do obszaru lub drogi. 
|
| Grupa: Ograniczenia |
| Używane na tych elementach |
    |
| Udokumentowane wartości: 21 |
| Przydatne kombinacje |
|
| Status: w rzeczywistości |
| Narzędzia |
access=* – opisuje ograniczenia w dostępie do miejsc. Tag szczególnie często używany do dróg (highway=*).
Opis
Ograniczenia w dostępie powinny wynikać z odpowiednich znaków lub ich braku.
Wartości można używać z kluczem access=* lub kluczami związanymi z określoną formą użytkowania (np. bicycle=*, foot=*, motor_vehicle=*), czyli możemy mieć dostęp typu access=delivery na drodze serwisowej opisanej jako highway=service. To nam mówi, że droga taka może być użytkowana jedynie przez dostawców. Wejście do budynku tylko dla klientów, należy opisać entrance=yes i foot=customer.
Inne ograniczenia
Dodatkowo w przypadku restrykcji użytkowania, mogą być ograniczenia związane z wysokością, wagą, naciskiem na oś, czasowe (np. między 08:00 a 16:00 albo od poniedziałku do piątku).
Wartości
| wartość | opis |
|---|---|
| agricultural | Przeznaczone dla ruchu rolniczego, |
| customers | Tylko dla klientów. |
| delivery | Dostawcy |
| designated | Preferowana lub wyznaczona (może być nieobowiązkowa) trasa dla określonych pojazdów lub typów. Często ze znakiem (na przykład ścieżka rowerowa po chodniku, wydzielony pas). |
| destination | Zakaz ruchu tranzytowego. Warto zauważyć że taki zakaz w Polsce występuje ekstremalnie rzadko. A "wjazd tylko dla mieszkańców" to private. |
| forestry | Leśnictwo |
| no | Brak dostępu dla wszystkich (piesi, pojazdy). Należy raczej używać wartości specyfikujących kto nie może korzystać z elementu (drogi), chyba że rzeczywiście nie ma dostępu zarówno dla pojazdów jak i pieszych. |
| official | Droga prawnie przeznaczona (oficjalnie) dla określonego ruchu. Zazwyczaj ze znakiem. |
| permissive | Dostęp dla wszystkich, jednak prawo to może być cofnięte w nieokreślonym czasie. Na przykład droga przez pole, właściciel może ogrodzić pole i zabronić dostępu. |
| private | Tylko z pozwoleniem właściciela, droga prywatna. |
| yes | Dostęp dla wszystkich. |
Dostęp czasowy i inne restrykcje warunkowe
Ograniczenia w dostępie mogą być tylko w określonych porach dnia lub nawet dniach tygodnia. Czasem może to być ograniczenie typu waga, wysokość.
Przykłady:
- access:conditional=destination @ (Mo-Fr 08:00-17:00)Powyższe oznacza, że dostęp (np. ruch na ulicy) jest możliwy jedynie od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 rano do 17:00. Do oznaczania godzin otwarcia sklepów użyj tagu opening_hours=*.
- motor_vehicle:conditional=delivery @ (weight>5)Ten przykład opisuje, że pojazdy z silnikiem, które ważą więcej niż 5 ton, mogą przejechać drogą wyłącznie w celach dostawy towarów.
Zobacz więcej o warunkowym dostępie w artykule: Ograniczenia warunkowe.
Dostęp powiązany z rozmiarami i przepisy
Wiele dróg ma ograniczenia związane z rozmiarem, wagą, szerokością itd. Domyślnymi jednostkami są wartości SI i nie powinno się dodawać żadnego rozszerzenia (suffix), dla długości są to metry, dla wagi tona, a dla czasu godzina. Jeśli są podane wartości dziesiętne, należy je również wpisać (po przecinku). Jedynie prędkość jest wyjątkiem, w krajach gdzie używa się mph wpisujemy tę wartość, w Polsce nie trzeba podawać km/h.
- maxweight=* maksymalna dozwolona rzeczywista masa całkowita
- maxweightrating=* maksymalna dozwolona dopuszczalna masa całkowita
- maxaxleload=* maksymalny dozwolony nacisk na oś
- maxheight=* maksymalna dozwolona wysokość
- maxheight:physical=* maksymalna rzeczywista wysokość - nie wartość ograniczenia na znaku tylko wysokość np. od nawierzchni jezdni do przęsła wiaduktu
- maxwidth=* maksymalna dozwolona szerokość (można użyć width=* do wskazania szerokości całej drogi)
- maxlength=* maksymalna dozwolona długość
- maxdraught=* maksymalne zanurzenie (łodzie: od powierzchni wody do dna kadłuba zewnętrznego, kil, stępka)
- maxspeed=* maksymalna dozwolona prędkość (domyślnie km/h)
- minspeed=* minimalna dozwolona prędkość
- maxstay=* maksymalny dozwolony czas postoju
Ograniczenia w nawigacji
Jednokierunkowe drogi
Drogi mogą mieć różne ograniczenia w obu kierunkach, najprostszym przykładem są jezdnie jednokierunkowe:
- oneway=yes jazda wyłącznie zgodnie z kierunkiem drogi
- oneway=-1 jazda w przeciwnym kierunku drogi
- oneway=no wartość domyślna, możliwa jazda w obu kierunkach – nie jest zazwyczaj potrzebne opisywanie drogi w ten sposób, chyba że możliwy jest ruch w obie strony na highway=motorway_link, która ta droga wymusza oneway=yes
Bardziej szczegółowe ograniczenia, na przykład dla dróg rowerowych, można opisać dodając końcówkę :backward and :forward dla klucza, na przykład:
- bicycle:backward=no jeśli obok drogi znajduje się ścieżka rowerowa w jednym kierunku, a sama jezdnia zawiera pas dla rowerzystów w drugim kierunku
- bicycle:backward=yes jeśli rowerzyści mogą jeździć w obu kierunkach na jezdni jednokierunkowej i brak wyznaczonego pasa rowerowego
Klucze i wartości dla rowerów, w przypadku możliwości poruszania sią w przeciwnym kierunku
- oneway:bicycle=no (consistent with tags based on conditions)
Ograniczenie jednokierunkowe oneway=yes jest równoważne (jeśli chodzi o nawigację) z:
oneway=yes restrykcje nie występują dla ruchu pieszego.
Ograniczenia dla pasów ruchu
Oprócz całej jezdni, ograniczenia mogą występować również dla poszczególnych pasów Lanes.
- hgv:lanes=no|yes|yessamochody ciężarowe (powyżej 3,5 t) nie mogą się poruszać po lewym pasie (wewnętrzny), na drodze z 3 pasami (oba kierunki)
- bus:lanes:forward=no|yes|designatedautobusy nie mogą się poruszać po lewym pasie (wewnętrzny) drogi z 3 pasami w jednym kierunku, droga ma pas dla autobusów na zewnętrznym pasie (prawy).
Ograniczenia związane z ruchem
Klucz access=* można również użyć do opisu restrykcji dla określonych rodzajów ruchu.
Where different restrictions apply to different modes of transport then mode specific tags can be used. These modal tags each have a place in a hierarchy in which keys become narrower in scope as they branch out from the root.
Na przykład:
- access=yes, foot=no oznacza to, że wszyscy oprócz pieszych mogą korzystać z elementu (np. droga, bram itd)
- access=forestry, foot=permissive z trasy mogą korzystać pojazdy leśnictwa, ruch pieszy jest zezwolony ale może być cofnięty (nawet czasowo).
- highway=track, motor_vehicle=forestry (bez access=*) drogi leśne, na których ruch pojazdów silnikowych jest dozwolony tylko dla służb leśnych a jednocześnie pozwala na poruszanie się nimi m.in. pieszo, rowerami, końmi.
- See examples section for more examples.
Ruch naziemny
W każdym kraju, poniższa hierarchia może się różnić.
- access=* (w kategorii naziemnego ruchu)
- Poruszanie się bez pojazdu
foot=* ruch pieszy- ski=*
- inline_skates=*
- ice_skates=*
horse=* jeździectwo konne- vehicle=* (kategoria: pojazdy)
- Pojazdy bez silnika
- Jednośladowe
bicycle=* – ruch rowerowy
- Dwuśladowe
carriage=* – dorożka konna
cycle_rickshaw=* – wózek rowerowy (rower dwuśladowy)
hand_cart=* – wózek ręczny
trailer=* (wymaga innego pojazdu do ciągnięcia, który sam może mieć odpowiednie restrykcje)
- Jednośladowe
- motor_vehicle=* (kategoria: pojazdy silnikowe)
- Jednośladowe
motorcycle=* pojazdy dwukołowe, z silnikiem, który może się poruszać po autostradzie; motocykl- moped=* (rowery z silnikiem, posiadające ograniczenia prędkości; pojemność 50cm3 i max prędkość 45km/h
mofa=* jak moped, ale prędkość maksymalna 25km/h
Dwuśladowe (kategoria: pojazdy silnikowe z więcej niż 2 kołami i więcej niż 1 ślad)
motorcar=* samochody
- psv=* (pojazdy komunikacji publicznej)
bus=* – autobusy komunikacji miejskiej
taxi=* – taksówki
minibus=* – minibusy- share_taxi=* – taksówki zbiorowe (marszrutki, telebusy itp.)
- tourist_bus=* – autobusy inne niż komunikacji miejskiej (np. turystyczne)
- goods=* – samochody dostawcze o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 ton (vany, furgony itp.)
hgv=* – samochody dostawcze o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 ton
agricultural=* pojazdy leśnictwa, traktory – mogą mieć dodatkowe ograniczenia (max prędkość 25km/h)- ATV (Restricted to or permissive for vehicles 50 in (1.27 m) or less in width) still in proposal stage. You may want to use maxwidth=1.27 instead.
- snowmobile=*
- kategoria użyteczność
- hov=* (high-occupancy vehicle/carpool, at least one passenger (varies by location))
- emergency=* kategoria pojazdów uprzywilejowanych: karetki pogotowia, straż pożarna, policja
- hazmat=* pojazdy przewożące materiały niebezpieczne
- disabled=* pojazdy kierowane przez osoby posiadające grupę inwalidzką (niebieski znaczek z wózkiem za przednią szybą)
- Jednośladowe
- Pojazdy bez silnika
- Poruszanie się bez pojazdu
Na liście brakuje: samochodów hybrydowych, z napędem na dwie osie, 
(klucz "hgv_caravan" lub "road_train"?).
Transport wodny
- access=* (kategoria: wszelki rodzaj transportu wodnego)
- boat=* małe łodzie, włączając żaglówki
- fishing_vessel=* łodzie rybackie każdego rozmiaru, kutry rybackie
- ship=* statki komercyjne, każdego rozmiary i wszystkich gatunków
- passenger=* statki przewożące pasażerów, dotyczy wycieczkowców jak i przybrzeżnych tramwajów wodnych
- cargo=* statki cargo, drobnicowce, każdy rozmiar
- bulk=* dla przewożących suche towary
- tanker=* tankowce, również z gazem
- tanker:gas=* sprężony lub skroplony gaz
- tanker:oil=* ropa naftowa lub produkty pochodne
- tanker:chemical=* wszystkie pozostałe tankowce
- tanker:singlehull=* tankowce o pojedynczym przekroju kadłuba
- container=* klucz do wszelkiego rodzaju kontenerowców
- imdg=* towary niebezpieczne, wymienione w IMDG (International Marine Dangerous Goods))
- ISPS=* lub isps=* International Ship and Port Facility Security Regulation.
Transport kolejowy
Przykłady
- bicycle=yes Możliwość poruszania się rowerem.
- horse=designated Trasa przewidziana dla jeźdźców konnych.
- motorcar=private Dostęp do drogi przez samochody musi być wydany przez właściciela.
- goods=no Samochody dostawcze niedozwolone.
- hgv=no Samochody ciężarowe nie mają wstępu.
- boat=no Brak możliwości poruszania się łodziami (implikuje również większe pojazdy wodne, brak nawigacji na rzece).
- oneway=yes + psv=opposite_lane Ulica jednokierunkowa, posiadająca dodatkowy pas w drugą stronę przeznaczony dla autobusów i taksówek (transport publiczny).
- maxweight=7 Pojazdy przekraczające masę 7 ton nie mogą wjechać.
- maxaxleload=3.5 Maksymalny nacisk na oś to 3,5 tony.
- maxheight=2.5 Maksymalna wysokość pojazdu 2,5 metra
- maxdraught=1 Maksymalne zanurzenie łodzi to 1 metr.
- maxspeed=110 Maksymalna prędkość to 110 km/h
- maxspeed=55 mph Maksymalna prędkość 55 mph
A one-way street with a cycle lane in the opposite direction:
Zobacz też
- implicit default values
- Proposal Access restrictions 1.5: Refinement and structured refactoring of the current access tags and modifiers
- access=designated – different explicit administrative designations (like footway, cycleway, bridleway)
- highway=cycleway
- highway=footway
- highway=bridleway
- Approved features/More access keys and values
- male=*, female=*, unisex=*