Vi:Vietnam Mapping Guide: Difference between revisions

Revision as of 14:20, 29 October 2021

Khu đô thị phía Tây Hà Nội

Việt Nam là một trong những quốc gia năng động nổi trội nhất ở khu vực Đông Á. Những cải cách kinh tế - xã hội thực hiện từ Đổi Mới, đã thúc đẩy kinh tế phát triển, biến một quốc gia từng là một trong những nước đang phát triển thành một quốc gia có mức thu nhập tầm trung. Nhu cầu cao về việc quản lý đất đai và quy hoạch đã dẫn đến sự gia tăng dữ liệu bản đồ mở mà bất kỳ ai đều có thể truy cập, đặc biệt là các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ và các nhà sản xuất bản đồ trong nước. Tuy nhiên, sự thiếu quan tâm và thiếu liên kết giữa những người đóng góp cho OpenStreetMap tại Việt Nam đã dẫn đến sự xung đột trong tính năng gắn thẻ của chức năng này.

Bài viết này nhằm cung cấp những thao tác cơ bản, phổ biến trong việc lập bản đồ OSM tại Việt Nam. Nó chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của Tuanlfan từ năm 2012 và sự hợp tác của anh ấy với những nhà lập bản đồ khác trên thế giới.

Nếu bạn muốn đặt câu hỏi hoặc để lại nhận xét, vui lòng điền vào trang thảo luận ở trên.

Mục tiêu và mục đích

Mục tiêu và mục đích của việc lập bản đồ Việt Nam trên OSM là:

Tạo ra một bản đồ với dữ liệu phong phú, bao gồm nhiều loại đối tượng địa lý khác nhau với các nhãn tên phù hợp.
Việc lập bản đồ một đối tượng (bất kỳ thứ gì), một nơi (địa điểm) phải được hoàn thành càng nhanh càng tốt với khả năng và kiến thức đầy đủ nhất của người đóng góp.
Những người đóng góp phải thể hiện được tính đồng đội và hợp tác trong quá trình này. Mọi mâu thuẫn phải được giải quyết bằng cách thảo luận và thấu hiểu lẫn nhau.
Sử dụng các nguồn hợp lý và đáng tin cậy cho dữ liệu được chèn vào OSM.

Đường sá và đường mòn

Đường sá

File:Cao toc Cau Gie Ninh Binh OSM.jpg

Đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh BÌnh. Mỗi chiều của đường cao tốc này vẽ thành highway=motorway

Khu vực thành thị

highway=motorway: đường cao tốc hoặc xa lộ, thường được thể hiện với tiền tố CT. (Tiếng việt: cao tốc hoặc đường cao tốc). Đây là những đường được chính phủ xếp vào loại đường cao tốc. Những đường cao tốc nằm ở trên cao thường xuất hiện ở các khu đô thị nơi cho phép lưu thông tốc độ cao, và ở các đường cao tốc nối liền với cao tốc liên tỉnh.
highway=trunk các tuyến đường trục: những con đường chính rộng lớn dẫn đến những thành phố lớn, hoặc những con đường huyết mạch bên trong một thành phố lớn (không phải đường dành cho ô tô), thường có nhiều làn, nối liền các quận nội thành. Ví dụ: Xa lộ Hà Nội ở thành phố Hồ Chí Minh.
highway=primary Các đường huyết mạnh trong thành phố: những con đường rộng nối với các quận trong thành phố lớn, thường nối một số quận nội thành, có lưu lượng giao thông lớn nhưng có tầm quan trọng thấp hơn đường trục.
highway=tertiary Đây là đường chính trong một khu phố, ngoại ô và phường. Một đường nối với nhiều đường trong khu dân cư với nhau.
highway=residential. Một con đường công cộng bất kỳ trong thành phố và không có tầm quan trọng cao. Tối thiểu hai xe ô tô có thể lái xe an toàn trên con đường này.
- Nếu một đường có nhiều văn phòng và nhà dọc hai bên, nó nên được gắn nhãn là khu dân cư.
- Nếu một đường là hai đường nhỏ (ngõ hoặc con đường nhỏ hẹp nơi chỉ một xe ô tô hoặc hai xe máy có thể chạy an toàn, có thể gắn nhãn cho chúng là hẻm.
- Nếu một đường trong khu dân cư dẫn đến vùng nông thôn, nơi có phần lớn là các nông trại dọc trên đường thì đoạn đường đó phải được gắn thẻ highway=unclassified (đường chưa được phân loại)
highway=unclassified Đường chưa được phân loại trong khu công nghiệp: đường côngcộng trong khu công nghiệp nơi mà dọc hai bên đường hầu hết là các công trình công nghiệp.

Khu vực nông thôn và ngoại thành

highway=motorway đường cao tốc, thường được đánh số với tiền tố CT. (Tiếng việt: cao tốc hoặc đường cao tốc), những bộ phận của mạng lưới đường cao tốc quốc gia.
highway=trunk các tuyến quốc lộ. Những con đường dài và rộng nối với các tỉnh và các vùng trung tâm của Việt Nam, thường có tiền tố QL. (Quốc lộ national route).
highway=primary Các tuyến quốc lộ nhỏ hơn, cũng có tiền tố QL. nối với những tỉnh nhỏ hơn hoặc chỉ nối 2 tỉnh.
- Một số đường tỉnh lớn, viết tắt là ĐT. (Đường tỉnh) nối với nhiều thành phố và quận trong một tỉnh, thường đóng vai trò quan trọng và có lưu lượng giao thông lớn.
  
  Tỉnh lộ 953 đoạn qua TX Tân Châu, tỉnh An Giang. Là tỉnh lộ, được gán nhãn highway=secondary
highway=secondary Con đường tỉnh. Nhãn tiêu chuẩn cho hầu hết đường tỉnh là ĐH. nối các huyện nông thôn và thành phố với nhau.
highway=tertiary Chỉ có một con đường chính nối xã này với xã kia, thường dẫn đến trụ sở chính quyền (văn phòng ủy ban nhân dân xã). Nhãn tiêu chuẩn cho những đường ở huyện là Đường huyện, viết tắt ĐH.
highway=residential Một con đường công cộng bất kỳ trong thôn, làng, một khu dân cư và nơi có nhiều nhà dân.
highway=unclassified Nhãn tiêu chuẩn cho hầu hết các đường nối huyện với thôn, nơi có ít nhà dọc hai bên đường. Hãy nhớ gắn thẻ chất lượng bề mặt nếu có thể.
highway=track Những đường dẫn đến nông trại, chỉ nối các làng với nông trại. Những đường rừng được dùng để quản lý rừng cũng thuộc loại đường này.

Đường nhánh

tiếng Anh: slip ways, slip lane, on-ramp và off-ramp

highway=motorway_link: lối đi dùng để đi vào đường cao tốc hoặc đi ra khỏi đường cao tốc.
highway=primary_link: lối đi dùng để đi vào các con đường chính hoặc đi ra khỏi các con đường chính.

Các loại đường khác

Đường dịch vụ

Đường nội bộ thuộc sở hữu tư nhân, khu công nghiệp, khu vực chính phủ và khu quân sự. Phương tiện công cộng thường không được phép vào và khi vào phải có giấy phép.

highway=service Bất kỳ đường nào ở trong khu vực nói trên chẳng hạn như đường từ cổng vào đến bãi đỗ xe, gara và điểm giao hàng.
oneway=yes Được sử dụng nếu đường đó chỉ có một chiều

Đường lái xe vào nhà

Những đường nối với gara hoặc sân nhà riêng với đường công cộng, thường rất ngắn. Gắn nhãn đường đó như sau:

highway=service
service=driveway

Đường drive-through

Một lối drive through tiêu biểu

Lối chạy xe để mua thức ăn nhanh, thường gọi là drive-thru.

highway=service
service=drivethrough
oneway=yes . Thường sử dụng nhãn này, vì các đường này có một chiều

Đường trong bãi đậu xe

Đường trong hình là một parking aisle.

Các làn đường trong khu vực bãi đậu xe.

highway=service
service=parking_aisle
oneway=yes Nếu đường một chiều, nhớ dùng gãn này.

Ngõ, hẻm và những đường nhỏ hơn

Đường công cộng, nhỏ hẹp chỉ có 1 xe ô tô hoặc 2 xe máy có thể chạy an toàn và những đường nhỏ hơn nó có thể gắn nhãn là ngõ.

Quy trình gắn thẻ cho các con hẻm
Nhãn	Giá trị	Giải thích	Ví dụ
highway	service
service	alley
name	*	Tên hẻm	Hẻm 10 Lê Hồng Phong

Phố đi bộ và quảng trường

highway=pedestrian: Phố đi bộ. Thường được sử dụng như một đường công cộng thông thường, sau đó bị đóng cửa và giờ đây chỉ dành cho người đi bộ. Trong phố đi bộ, hầu hết ô tô và xe cơ giới bị cấm vào.

Ví dụ: Phố đi bộ Bùi Viện, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.

Đường cho phép người đi bộ và xe cơ giới đi chung, là living_street
highway=living_street: Living street. Đường trong một khu dân cư nhỏ được thiết kế làm đường cho cả người đi bộ lẫn các phương tiện cơ giới lưu thông. Những đường này được xây dựng cùng loại với vỉa hè. Các phương tiện cơ giới vẫn có thể đi qua với vận tốc thấp.

Khác biệt giữa phố đi bộ và living street?

- Phố đi bộ: hoàn toàn cấm xe cơ giới. Người đi bộ và xe đạp là chủ đạo.

- Living street: xe cơ giới được phép chạy, với vận tốc thấp. Người đi bộ và xe đạp có thể đi chung trên đường với xe.

Quảng trường và quảng trường công cộng

Các khu vực công cộng dành cho người đi bộ được tái thiết kế là một không gian mở, rộng lớn dành cho mọi người. Một số không gian lớn dành cho người đi bộ bên trong công viên và mở rộng vỉa hè cũng thuộc loại này.

Bước 1

Vẽ một khu vực xung quanh vị trí của khu vực dành cho người đi bộ.

Bước 2

Step 2

Gắn thẻ bất kỳ thứ gì bên trong quảng trường (nếu có)
Nhãn	Giá trị	Hướng dẫn
landuse	grass	bồn cỏ
landuse	flowerbed	bồn hoa
building	yes	Bất kỳ tòa nhà, công trình xây trong quảng trường
amenity	bench	ghế đá
amenity	waste_basket	thùng rác
tourist	information
information	board	Bảng chỉ dẫn chỉ có thông tin

Bước 3

Tạo đa giác lồng ghép. Gắn nhãn cho khu vực vừa vẽ bên ngoài như ở bước 1, những tòa nhà và mục đích sử dụng đất ở bước 2 là của đa giác phía bên trong. Sau đó gắn nhãn mối quan hệ như sau:

Gắn thẻ mối quan hệ
Nhãn	Giá trị	Hướng dẫn
highway	pedestrian
area	yes	This converts the said way to an area

Đặt tên quảng trường

Để đặt tên quảng trường, ấn vào phần khu vực như ở Bước 1. Đặt tên như dưới đây:

place=square
name=tên quảng trường

Không được đặt tên của đa giác ở ví dụ này như (ở Bước 3), vì đó là cách đặt tên sai về mặt kỹ thuật. Đa giác ở ví dụ này phải bao phủ toàn bộ khu vực của địa điểm không như ở bước 3 là có các đa giác khác nằm bên trong nó.

Lối đi bộ trong công viên này là highway=footway

Lối đi bộ

highway=footway. Lối đi bộ trong công viên, hoặc khu vực công cộng hoặc tư nhân. Xe đạp có thể được phép lưu thông.(thêm vào foot=yes)
highway=cycleway. Những đường được xây dựng lâu đời trong công viên và khu vực công cộng, được thiết kế dành cho xe đạp. Người đi bộ cũng có thể được phép lưu thông. (thêm vào bicycle=yes).

Lối đi bộ khác phố đi bộ ra sao?

- Lối đi bộ: Bất kỳ lối mòn, lối đi bộ có lát gạch hoặc không lát gạch, chủ yếu dành cho người đi bộ.

- Phố đi bộ: Con đường lớn, thường có tên, vốn dành cho xe cơ giới. Nay chỉ dành cho người đi bộ.

Vỉa hè

Gắn thẻ cho vỉa hè
Nhãn	Giá trị	Giải thích
highway	footway
footway	sidewalk	This emphasize the said way as sidewalk

Đánh số

Cần đánh số các đường quốc lộ, tỉnh, và huyện theo quy định nhà nước.

Cú pháp: ref=*

Quy định giá trị cho các loại đường
Nhãn	Giá trị	Giải thích	Ví dụ
ref	QL.*	Quốc lộ	ref=QL.1
ref	ĐT.	Đường tỉnh	ref=ĐT.995
ref	ĐH.	Đường huyện	ref=ĐH.3

Các đường quốc tế, đánh số theo cú pháp int_ref=*

Ví dụ: int_ref=AH.17 (Đường xuyên Á số 17)

Đặt tên đường

Nếu con đường có tên, phải gõ tên đường vào bằng các thẻ:

name=* dành cho tên chính của đường
official_name=* dành cho tên có thể loại

Thông thường

Theo thói quen sử dụng từ trước đến nay, không cần gõ thể loại đường phố trong tên gọi.

Ví dụ: Đường Lê Hồng Phong là

highway=* name=Lê Hồng Phong

Khuyến khích gõ thể loại đường phố trong tên official như sau:

highway=*
name=Lê Hồng Phong
official_name=Đường Lê Hồng Phong

Ngoại lệ: đường mà tên chỉ có một chữ, cần thêm thể loại vào tên.

highway=*
name=Phố Huế
name:en=Hue Street

Khuyến khích đặt tên tiếng nước ngoài vào đường. Với tên tiếng nước ngoài, phải thêm thể loại đường phố. Trong trường này, dùng từ Street cho tên tiếng Anh. Ví dụ:

highway=*
name=Lê Hồng Phong
official_name=Đường Lê Hồng Phong
name:en=Le Hong Phong Street

Quốc lộ, đường tỉnh, huyện

Vì các tuyến đường này có tên bằng số, nên phải ghi thể loại vào. Bắt buộc ghi cả số đường.

highway=trunk
name=Quốc lộ 51
name:en=National Route 51
ref=QL.51

Đường cao tốc, xa lộ và các xa lộ chủ đạo của các đô thị. Ghi cả tên thể loại.

highway=trunk
name=Đại lộ Bình Dương (đại lộ này có tên tỉnh, đã dùng quen)
name:en=Binh Huong Highway
ref=QL.13

highway=motorway name=Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây

Ngõ, hẻm

Các ngõ hẻm có tên bằng số hay chữ, đều phải thêm thể loại vào tên, và thêm con đường có liên quan đến hẻm ấy.

highway=service
service=alley
name=Ngõ Hạ Hồi
name:en=Ha Hoi Alley

highway=service
service=alley
name=Hẻm 60 Mạc Đĩnh Chi
name=Alley 60 Mac Dinh Chi

Địa danh

Không có tiêu chuẩn rõ ràng nào về việc gán nhãn, gắn thẻ cho các địa danh hành chính ở Việt Nam.

Do thực tế sử dụng bản đồ, việc gán nhãn cho các địa danh sẽ ưu tiên thực hiện theo đơn vị hành chính.

Thành thị

Đô thị

place=city Các thành phố lớn, bao gồm: thành phố trực thuộc trung ương, các thành phố và thị xã trực thuộc tỉnh
place=town Các thị xã nhỏ, thị trấn, và một số xã có đông dân cư trong một huyện.

Khu vực nội thành của đô thị

Gán nhãn cho các đơn vị nhỏ hơn trong đô thị
Nhãn	Giá trị	Giải thích	Ví dụ
Thành phố trực thuộc trung ương
place	town	quận nội thành	Quận 1
place	suburb	phường trong quận	Phường Đa Kao
place	quarter	khu phố	Khu phố 1
place	neighbourhood	tổ dân phố	Tổ 12
Thành phố trực thuộc tỉnh, thị xã
place	suburb	phường	Phường Thắng Tam
place	quarter	khu phố	Khu phố 9
place	neighbourhood	tổ dân phố	Tổ 3
Thị trấn
place	neighbourhood	khu phố trong thị trấn, có dân cư đông, và địa bàn gắn liền với thị trấn	Khu 2, thị trấn Đồng Văn
place	hamlet	thôn, ấp ở tách rời, hoặc bản làng quy mô nhỏ, ít hơn 30 căn nhà
Các khu đô thị mới xây dựng, quy hoạch
place	suburb	khu đô thị quy mô lớn bằng hay nhiều hơn một phường	Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Quận 7, TP.HCM
place	neighbourhood	khu đô thị, khu dân cư được quy hoạch, phát triển	hầu hết các khu đô thị, khu chung cư, và khu nhà ở hiện nay
Các khu vực không chính thức, mang tính văn hóa
place	neighbourhood	Các địa danh quen thuộc, quy mô chỉ vài khu phố	Chợ Cầu Muối
place	suburb	Khu phố cổ quy mô bằng hay lớn hơn một phường	Phố cổ Hà Nội
place	neighbourhood	Khu phố cổ quy mô nhỏ hơn một phường	Phố cổ Đồng Văn

Nông thôn

place=town Xã lớn, có quy mô và tầm quan trọng như một thị trấn. Thường được xem là thị trấn hoặc sắp được nâng cấp lên thị trấn

place=village Xã, trung tâm xã
place=neighbourhood Thôn, ấp của xã đông dân, nằm dính liền với trung tâm hành chính của xã.
place=hamlet Thôn, ấp nhỏ, ít dân, nằm tách rời với trung tâm hành chính của xã. Có vài chục căn nhà.
place=hamlet Các thôn, bản, buôn ở các vùng núi, vùng xa, nơi có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống dùng nhãn này.
place=locality Địa danh không phải thôn, ấp, có từ 0-5 căn nhà. Ví dụ: ngã ba, ngã tư trên quốc lộ.

Đặt tên

Khi đặt đơn vị hành chính, bắt buộc phải đặt tên địa danh bằng tiếng Việt và ít nhất một ngoại ngữ khác (tiếng Anh, Pháp, Trung).

Với các địa danh có số, phải đặt tên đầy đủ, với tên gọi thể loại địa danh đó. Ví dụ:

place=town
name=Quận 1 (quận là thể loại)
name:en=District 1
name:vi=Quận 1

Với các địa danh có tên, không cần đặt tên thể loại địa danh trong tiếng Việt. Hãy cố gắng ghi thể loại vào official_name. Ví dụ:

place=town
name=Hai Bà Trưng
name:en=Hai Ba Trung
name:vi=Hai Bà Trưng
official_name=Quận Hai Bà Trưng (quận là thể loại)
official_name:en=Hai Ba Trung District
official_name:vi=Quận Hai Bà Trưng

Với các địa danh khu phố, thôn, ấp, bản, cũng áp dụng tương tự như trên.

Vi:Vietnam Mapping Guide: Difference between revisions

Revision as of 14:20, 29 October 2021

Contents

Mục tiêu và mục đích