Pl:Weryfikowalność

Pojęcie weryfikowalności w OpenStreetMap oznacza zasadniczo, że inny mapujący powinien być w stanie dotrzeć do tego samego miejsca i zebrać te same dane (zweryfikować wprowadzone dane). Dane OSM powinny być w miarę możliwości weryfikowalne. Jest to wytyczna dobra praktyka obejmująca wszystkie działania związane z mapowaniem i polityka regulująca wybory, których dokonujemy w odniesieniu do tego, które tagi są używane i zyskują akceptację, a także inne aspekty reprezentacji danych.

Co to jest weryfikowalność?

Zasadniczo weryfikowalność polega na tym, że wszystko, co robisz, może być wykazane jako prawdziwe lub fałszywe przez innych mapujących – to ostatnie, miejmy nadzieję, sugeruje, że nastąpiła zmiana w terenie, która wymaga mapowania.

• Stosujemy to nie tylko do samych danych mapowania, ale także do sposobu, w jaki je rejestrujemy – geometrii, tagów i wartości, których używamy do opisywania obiektów na mapie.

• Tagi i geometria są weryfikowalne wtedy i tylko wtedy, gdy niezależni użytkownicy obserwujący ten sam obiekt dokonaliby tej samej obserwacji za każdym razem.

• Obiektywne kryteria, jasno udokumentowane na Wiki, pomagają uczynić tagowanie weryfikowalnym przez poszczególnych mapujących.

Przykłady

Obiektywne kryteria

Pożądane jest posiadanie obiektywnych kryteriów, aby tagowanie użytkownika było weryfikowalne. Zasada ta odnosi się do każdej obserwowalnej cechy, czy to liczbowej, czy opisowej.

Na przykład, budynki występują w różnych rozmiarach. Dwóch użytkowników przygląda się budynkowi, by ustalić jego wysokość. Jeden z nich otrzymuje wynik height=tall, a drugi height=average.

Bez dalszej definicji tych wartości, trzeci użytkownik nie byłby w stanie zweryfikować prawidłowej wartości, więc wysoki i średni są nieweryfikowalnymi wartościami tagu height=*.

Inny użytkownik określił wysokość budynku na około 17 metrów. Jest to faktyczna obserwacja, która może być ostatecznie wykazana jako prawdziwa lub fałszywa, a zatem jest weryfikowalna.

Poprawa weryfikowalności poprzez dokumentowanie wartości

Jasne dokumentowanie tagów na Wiki zawsze pomaga w weryfikowalności.

Oznacza to zdefiniowanie znaczenia wartości i dokładne ustalenie, w jaki sposób mapujący powinien mierzyć lub decydować o wartości.

Na przykład, możemy oznaczyć cieki jako „duże” i „małe”, ale dwóch użytkowników może nie zgodzić się co do tego, co to oznacza.

Zamiast tego używamy „rzeki” i „strumienie”, zastępując ogólne przymiotniki bardziej szczegółowymi terminami. Jednak różne osoby mogą mieć różne wyobrażenia o „rzece” i „strumieniu”. Zamiast tego używamy testowalnej definicji.

Test używany do odróżnienia rzeki od strumienia polega na tym, że „aktywna osoba powinna być w stanie przeskoczyć” strumień. Ta definicja jest nadal nieco subiektywna, ale ogranicza zakres zmienności.

Weryfikowalne geometrie

Położenie węzła, linii lub obszaru może być nieweryfikowalne, jeśli geometria nie może być wykazana jako prawdziwa lub fałszywa przez innego mapującego.

Niektóre obiekty, które nie są weryfikowalne jako linie lub obszary, mogą być mapowane jako węzeł w pobliżu środka obiektu.

Na przykład, osada taka jak place=hamlet często nie ma weryfikowalnych granic. Osady na obszarach rolniczych często mają rozproszone domy i gospodarstwa rozciągające się na pewną odległość. W takim przypadku przybliżone centrum miejsca może być dobrze znane, ale zewnętrzne granice nie są jasno określone, więc mapowanie jako obszar nie jest możliwe do zweryfikowania.

Właściwości statystyczne

Własności liczbowe takie jak height=* i width=* są często weryfikowalne, ale tylko jeśli są lokalnie mierzalne. W przeciwieństwie do tego, właściwości statystyczne często nie mogą być zweryfikowane przez poszczególnych mapujących.

Na przykład częstotliwość korzystania z drogi w samochodach na godzinę nie jest praktycznie weryfikowalną wielkością, ponieważ jej określenie wymagałoby długoterminowych obserwacji, które nie są realistyczne dla mapujących.

Nie wystarczy więc, że coś jest weryfikowalne w teorii. Musi być praktycznie weryfikowalne w codziennym mapowaniu.

Subiektywne opinie

Subiektywne opinie, recenzje lub oceny miejsc albo firm nie są weryfikowalne przez innych mapujących, ponieważ inni obserwatorzy mogą mieć inne doświadczenia. Nie należy kopiować takich wartości z platform ratingowych.

Wyjątkiem są kategorie hoteli i restauracji lub gwiazdki przyznawane przez uznane organizacje turystyczne i oparte na obiektywnych kryteriach.

Przykłady tego, czego nie należy mapować:

• Ta restauracja serwuje bardzo smaczne jedzenie.
• Ten szlak turystyczny jest zbyt niebezpieczny, aby po nim chodzić.
• Ten obszar jest niebezpieczny w nocy.
• Ten hotel jest głośny.

Problematyczne tagi

Istnieje wiele tagów używanych w OSM, które są problematyczne pod względem weryfikowalności. Niektóre z nich są od dawna akceptowane i używane pomimo problemów.

Tagi dróg wymagają od mapującego dokonania klasyfikacji. Różnica między highway=trunk a highway=primary może być niejasna dla niektórych mapujących, ale została ona zwiększona poprzez udokumentowanie jej na Wiki, nawet w zakresie wyjaśnienia, w jaki sposób mapujący w różnych krajach mogą stosować tagi na podstawie lokalnego oznakowania dróg.

W międzyczasie wymyślono inne tagi, które wywołały kontrowersje z powodu słabej weryfikowalności. Przykładem tego jest smoothness=* (zobacz blog Harry'ego Wooda, aby zapoznać się z zabawnym podsumowaniem dyskusji).

Pozytywnym rezultatem debat była staranna dokumentacja wartości tagów i sposobu ich stosowania przez mapujących. Jednak tagowanie pojęć, które wymagają takich subiektywnych ocen, pozostaje problematyczne pod względem weryfikowalności.

Planowane obiekty

Planowane drogi, tory lub budynki nie są obiektami, które można zobaczyć na ziemi, więc źródło danych musi być określone za każdym razem. Informację o źródle danych najlepiej dodać w znaczniku source=* jako tag danego obiektu, bo source=* dodany w zestawie zmian, może się zgubić, gdy ktoś np. podzieli planowaną drogę na kawałki.

Jeśli już musisz dodać planowany obiekt, staraj się dodawać tylko takie, których budowa wkrótce ruszy. Np. wyznaczona jest działka pod drogę i jest dostępny projekt budowy i dokładny przebieg.

Kiedy można dodać:

• jest na miejscu informacja o przyszłej budowie, ale budowa się jeszcze nie rozpoczęła
• rozpoczęły się już pierwsze prace budowlane przy budowie obiektu, ale nie ma jeszcze torów ani podkładów, ale dokładny przebieg torów został już określony w projekcie

Kiedy nie dodawać:

• kiedy przeczytałeś artykuł w mediach, że „planowana jest budowa torów” itp.
• kiedy przeczytałeś w gazecie, że „rozstrzygnięto przetarg”, „wyłoniono wykonawcę” lub „rusza budowa” (zwróć uwagę na czas teraźniejszy, który często pojawia się w prasie, ale dotyczy przyszłości).
• istnieje kilka planowanych wariantów przebiegu drogi

Z różnych powodów wiele planów nigdy nie zostaje zrealizowanych i zostają w fazach planów. Mapowanie proponowanych obiektów jest problematyczne, kontrowersyjne i tylko rzeczywiste plany powinny być mapowane, jeśli w ogóle.

Flagowanie

Jeśli znajdziesz tag udokumentowany na tej Wiki, który twoim zdaniem nie jest weryfikowalny, możesz oznaczyć go za pomocą szablonu Verifiability w następujący sposób: {{Verifiability}} i otworzyć dyskusję w nowej sekcji w zakładce o nazwie Dyskusja. Wyjaśnij, dlaczego tag nie jest weryfikowalny.

Punkty widzenia społeczności

Zasada weryfikowalności jest często przywoływana na forach dyskusyjnych społeczności:

• Mamy ogólną zasadę, która mówi, że rzeczy muszą być weryfikowalne. Ogólna zasada nie oznacza, że nie ma wyjątków, ale oznacza: Musisz mieć bardzo dobry powód, żeby uznać coś za nieweryfikowalne. Takim powodem może być to, że dane są stosunkowo przydatne dla stosunkowo wielu osób lub że dane są przydatne dla mapujących w ich pracy.
  — Tagging mailing list, Aug 2022, RFC: Removal of Eruvs from OSM, and further boundry=religious.